07 sty Dolar amerykański – podstawowa waluta inwestycyjna
Jak już dowiedziałeś się z wielu wcześniejszych artykułów, forex jest jednym z najbardziej globalnych rynków na świecie. Jednym z największych impulsów mających wpływ na forex są gospodarki tych państw, których walutą handlujemy. Poznając dogłębnie historię i procesy, którym podlegają najczęściej handlowanie na forexie waluty, możemy dowiedzieć dlaczego niektórzy inwestorzy obracają określonymi parami walut i w jaki sposób my możemy odnieść sukces postępując dokładnie tak samo. Najpopularniejszą walutą na forexie jest dolar amerykański. W artykule tym postaram się opisać dolara oraz wszystkie najważniejsze czynniki, które wpływają na jego wartość na forexie.
Dolar amerykański (z ang. U.S. Dollar – USD)
Bank Centralny: Rezerwa Federalna (z ang. Federal Reserve – Fed)
Aktualne informacje o stopach procentowych: Kliknij tutaj.
Wszechmogący dolar amerykański
W 1913 roku na mocy Federal Reserve Act (Ustawy o Rezerwie Federalnej) powstał Federal Reserve System (znany najczęściej pod skrótową nazwą Fed), który pełni funkcję banku centralnego dla Stanów Zjednoczonych. Fed zarządzany jest przez prezesa i radę nadzorczą, a największe znaczenie posiada oddział (organ) Fedu o nazwie Federal Open Market Committee (FOMC). W polskiej sytuacji gospodarczo-politycznej odpowiednikiem FOMC jest Rada Polityki Pieniężnej. FOMC sprawuje nadzór nad operacjami na otwartych rynkach, zajmuje się także polityką fiskalną – przede wszystkim stopami procentowymi.
FOMC składa się z 5 spośród 12 aktualnie zasiadających na fotelach prezesów Banków Rezerwy Federalnej oraz z 7 członków Rady Rezerwy Federalnej. Stałe miejsce w komitecie przysługuje przedstawicielowi Banku Rezerwy Federalnej Nowego Jorku. Pomimo tego, że tylko 12 członków komitetu ma prawo głosu, przedstawiciele nie posiadający głosu (włączając dodatkowych prezesów Banków Fedu) zachęcani są do brania udziału w obradach i wyrażania swoich opinii o aktualnej sytuacji gospodarczej oraz przedstawiania swoich pomysłów. Spotkania komitetu odbywają się 8 razy do roku.
Nazywany często także po prostu „zielonym”, dolar amerykański (USD) jest walutą kraju o jednej z największych gospodarek na świecie – Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej (USA). Jak każda inna waluta na świecie, dolar amerykański ściśle powiązany jest z wieloma innymi fundamentalnymi czynnikami ekonomicznymi, włączając do nich produkt krajowy brutto, wielkość produkcji, raporty o poziomie bezrobocia. Równie ważnym czynnikiem wpływającym na dolara jest bank centralny i jakiekolwiek jego oświadczenia dotyczące poziomu stóp procentowych. Dolar amerykański stanowi punkt odniesienia na forexie, gdyż obracany jest w parze z każdą inną z głównych światowych walut, a najważniejsze wydają się zestawienia z euro, japońskim jenem oraz funtem brytyjskim.
Forex ulega wpływom wielu różnych czynników ekonomicznych, ale jednym z najistotniejszych, takim który w zdecydowany sposób odbija się na wartości waluty danego kraju jest poziom bezrobocia. Jaki raport jest więc najważniejszy dla dolara?
Raport o poziomie zatrudnienia (Employee Situation Report)
Data ogłoszenia: pierwszy piątek miesiąca
Godzina ogłoszenia: 8:30 czasu Eastern Standard Time
Za okres: Poprzedniego miesiąca
Instytucja sporządzająca: Bureau of Labor and Statistics (BLS)
Najnowszy raport: dostępny tutaj.
Raport o poziomie zatrudnienia (Employment Situation Report), zwany także Labor Report, jest niezwykle szeroko zakrojonym wskaźnikiem, który przedstawiany jest przez Bureau of Labor Statistics (BLS). Raport składa się z dwóch oddzielnych części. Pierwsza z nich to tzw. „establishment survey”, ankieta, która zawiera dane z ponad 400 000 podmiotów gospodarczych z całego kraju. Raport uchodzi za najbardziej rzetelne i wiarygodne opracowanie w USA, gdyż obrazuje sytuację prawie 30% pracowników (nie wliczając farmerów – naszych rolników) z całego kraju i zawiera tak szczegółowe statystyki jak poziomy wypłat z całej gospodarki (za wyjątkiem rolnictwa), ilość przepracowanych godzin, poziom zarobków godzinowych. Raport jest ogromny, zarówno objętościowo jaki i pod względem zawartych w nim informacji. Przedstawia on statystyki z ponad 500 gałęzi gospodarki oraz tysięcy miast.
Druga część to ankieta o nazwie „household survey”. Gromadzi ona statystyki z ponad 60 000 gospodarstw domowych i przedstawia statystyczny obraz całkowitej ilości Amerykanów pozostających bez pracy, co pozwala nam określić krajową stopę bezrobocia. Dane opracowywane są przez U.S. Census Bureau oraz Bureau of Labor Statistics. Dzięki współpracy tych dwóch biur powstaje dokument wzbogacony o dane odnoście zmian demograficznych co nadaje mu jeszcze szerszej perspektywy.
Obydwie ankiety obrazują zmiany w stosunku do poprzedniego miesiąca, a także zmiany roczne. Ten wskaźnik statystyczny bywa czasami bardzo płynny więc takie zestawienie umożliwiające odczytywanie jego zachowań (trendu) jest bardzo pomocne.
Znaczenie raportu dla inwestorów
Raport o poziomie zatrudnienia jest wielowarstwowym zestawieniem, które pokrywa wiele obszarów i zawiera wiele danych, dlatego też bardzo ważna jest umiejętna identyfikacja najważniejszych danych w nim zawartych.
Poziom zatrudnienia
Poziom zatrudnienia w gospodarce (z wyłączeniem rolnictwa) jest jedną z najważniejszych informacji w raporcie. Jest to podstawowa informacja, która bardzo często nazywana jest najważniejszym czynnikiem określającym stan gospodarki. Wynika to między innymi z faktu, że określona jest na podstawie bardzo dużej ilości danych i pozwala od wielu lat na precyzyjne określanie cyklów gospodarczych dzięki prowadzeniu statystyk historycznych. Ekonomiści przyjęli wartość 150 000 nowych miejsc pracy jako oznaczającą, że gospodarka jest w stanie wzrostu. Wzrost nowych miejsc pracy o 150 000 lub więcej oznacza wzrost gospodarczy i poprawę sytuacji pracowników, a każda wartość poniżej oznacza słabą sytuacje na rynku pracy.
Dane dotyczące zatrudnienia nazywane są wskaźnikiem jednoczesnym (coincident indicator). Wskaźnik taki zmienia się bezpośrednio oraz równocześnie z cyklami gospodarczymi, jednocześnie wiernie opisuje aktualny stan gospodarki.
Każda z wymienionych w pierwszej części artykułu ankiet podaje ogólną liczbę zatrudnionych Amerykanów. Obydwie ankiety obliczają tą liczbę rożnymi metodami. Poziom zatrudnienia jest o wiele szerszym i dokładniejszym wskaźnikiem. Choć co prawda należy zaznaczyć, że raport ten nie bierze pod uwagę danych z gospodarstw domowych, osób samo-zatrudnionych oraz rolnictwa. Sam raport o sytuacji gospodarstw domowych jest mniej dokładny i przeprowadzany jest na podstawie mniejszej ilości ankiet.
Dane dotyczące poziomu bezrobocia pochodzące z raportu o sytuacji gospodarstw domowych uważane są za wskaźnik opóźniony (lagging indicator), a więc taki wskaźnik, który zmienia się w momencie, gdy gospodarka weszła już w dany trend lub stan. Wynika to najzwyczajniej z faktu, iż ludzie tracą prace lub są bez pracy w sytuacji, gdy gospodarka już znajduje się w nie najlepszym stanie.
Poważny inwestor na forexie będzie uważnie śledził dane z raportu o poziomie zatrudnienia w celu zidentyfikowania trendów w rozkładzie dochodów, wzroście płac oraz statystykach poziomu bezrobocia, gdyż wszystkie te czynniki mogę mieć spory wpływ na zmianę wartości waluty na forexie. W sytuacji gdy następuje wzrost zatrudnienia, wzrost płac, wzrastać też będą takie wskaźniki jak poziom konsumpcji, poziom sprzedaży detalicznej, gdyż w portfelach ludzi będzie po prostu więcej pieniędzy. Dla analityków jest to sygnał, że dolar będzie zyskiwał na wartości w stosunku do innych walut, z którymi występuje w parze.
Rezerwa Federalna
Fed bardzo uważnie przygląda się danym z tego raportu. Były szef Fedu – Alan Greenspan większość swoich wystąpień w senacie poświęcał na przedstawianie analiz raportu.
Ankieta o sytuacji gospodarstw domowych tylko w nieznacznym stopniu zalicza się do określenia zmian demograficznych, a ankieta o sytuacji podmiotów gospodarczych ma znaczenie tylko przy określaniu całkowitego poziomu zatrudnienia. Oznacza to, że jeden raport o poziomie zatrudnienia może zawierać informację o wzroście poziomu zatrudnienia, a jednocześnie wskazywać na wzrost poziomu bezrobocia, co dla osób nie posiadających dogłębnej informacji o sposobie tworzenia raportu może wydawać się absolutnym nonsensem.
Dane o ilości przepracowanych godzin mogą stanowić kolejny ważny wyznacznik przy ocenie stanu, w którym znajduje się gospodarka. Wielu pracodawców będzie bardziej skłonnych do wydłużania godzin pracy swoich pracowników, niż do zatrudnienia nowych pracowników w sytuacji niepewności gospodarczej. Tego typu konserwatywne zachowanie nazywane jest „testing the waters” – badaniem gruntu, a więc stanu gospodarki, zanim rozpocznie się rekrutacje nowej siły roboczej w okresie wzrostu gospodarki.
Dane dotyczące sytuacji na rynku pracy mówią wiele, ale nie koniecznie muszą precyzyjnie określać stan gospodarki. Wiele branż w gospodarce może być w bardzo dobrej sytuacji nawet gdy na rynku pracy sytuacja nie wygląda ciekawie, np. usługi finansowe, w tej branży pracodawcy mogą zwalniać pracowników i czekać na poprawę sytuacji, z kolei bardziej wrażliwe branże, jak chociażby działalność produkcyjna (która posiada bardziej wrażliwa strukturę kosztową) w trudnych czasach będzie sobie radziła o wiele gorzej od usług finansowych w kontekście zyskowności. O tym także należy pamiętać.